Na świecie istnieją tysiące sportów. Popularne dyscypliny, które masz okazję podziwiać w telewizji, to tylko kropla w morzu. Dowiedz się, jakie rodzaje sportów możesz zacząć trenować i wybierz spośród nich ten, który najlepiej pasuje do Twojej osobowości i stylu życia. Na pewno znajdzie się coś dla Ciebie, nawet jeśli wydaje Ci się, że przekonanie się do ruchu leży poza zasięgiem możliwości!
Musisz wiedzieć, że nie istnieje żadna oficjalna klasyfikacja rodzajów sportów. Podzieliliśmy dyscypliny samodzielnie, według wspólnych cech, aby ułatwić Ci wybór. Niektóre dyscypliny zaliczają się do więcej niż jednego rodzaju.
Rodzaje sportów indywidualnych
Pierwszą kategorią są sporty indywidualne. W nich, na rezultat wpływają wyłącznie działania jednostki. Część z nich możesz uprawiać w pojedynkę, a w innych potrzebujesz przeciwnika do rywalizacji.
Sporty indywidualne bez rywalizacji
Sporty indywidualne do których nie potrzebujesz partnera-przeciwnika, to takie dyscypliny jak bieganie, kolarstwo, pływanie, nordic walking jazda konna, łyżwiarstwo, jazda na rolkach, łucznictwo, dyscypliny lekkoatletyczne czy wspinaczka ściankowa.
Ten typ sportu przypadnie do gustu osobom, które nie lubią być oceniane za swoje osiągnięcia. Ćwiczą tylko dla własnej satysfakcji, a wizja ścierania się z przeciwnikiem nie jest im niczego potrzebna.
To właśnie na te sporty najczęściej decydują się początkujący, którzy nie mieli na poważnie do czynienia z aktywnością fizyczną. Tutaj trenuje się bez stresu, dla relaksu, satysfakcji i zadbania o swoją kondycję. Jesteś swoim jedynym przeciwnikiem. Żaden rywal Ci się nie narzuca, więc możesz rozwijać umiejętności w dowolnym tempie.
Sporty indywidualne z rywalizacją
Również sporty, w których ścierasz się z inną jednostką, mogą być sportami indywidualnymi. Musi być zachowany główny warunek – za rezultat po swojej stronie odpowiada tylko jedna osoba. Do takich sportów zalicza się m.in. tenis, ping-pong, badminton, bilard, szermierka, szachy. Niektórzy zaliczają do nich także sporty walki, o których przeczytasz w dalszej części.
Wymienione powyżej sporty indywidualne bez domyślnego elementu rywalizacji również oczywiście można trenować, ścierając się z przeciwnikami. Dyscypliny wymienione tutaj to te, w których przeciwnik jest niezbędny, by potrenować na 100%.
To dobre rodzaje sportu dla tych, którzy chcą zacząć aktywny styl życia z bliską osobą o podobnym poziomie zaawansowania. Chcesz potrenować z mężem, przyjaciółką czy nastoletnim synem, a dreszczyk rywalizacji dodaje Ci zapału? Rozejrzyj się za kortem tenisowym w okolicy bądź sprowadź do domu stół pingpongowy.
Teoretycznie, możesz pograć w bilard tylko ze sobą, ale w tym sporcie do pełnego doświadczenia potrzeba starcia z taktyką przeciwnika. Podobnie z szachami. Natomiast, odbijanie piłeczki pingpongowej o ścianę nigdy nie odzwierciedla realnego starcia, podobnie jak granie ze sobą w tenisa.
Gry i sporty zespołowe
Gry i sporty zespołowe, czyli to, co budzi największe emocje wśród kibiców i… zawodników.
Najpopularniejsze gry zespołowe to oczywiście piłka nożna, siatkówka, ręczna, koszykówka, baseball, rugby, hokej. Wymienić można także podrzędne dyscypliny, takie jak siatkówka plażowa i wodna albo hokej na trawie. Wśród sportów zespołowych (nie gier!) należy zaś wymienić m.in. sztafetę, kajakarstwo grupowe, grupowe skoki narciarskie. Wszystkie łączy jedno – rezultat zależy od współpracy i umiejętności całej Twojej ekipy.
To rodzaje sportu dla towarzyskich osób, które poza kondycją chcą doskonalić umiejętność współpracy. W grach zespołowych dzieje się bardzo dużo więc to rozrywka dla tych, którzy chcą wsiąknąć w mecz na dobre, zapominając o całym świecie.
Członków drużyny łączą podobne umiejętności i warunki fizyczne. Trzeba nauczyć się przewidywać nie tylko posunięcia przeciwnika, ale także Twoich sojuszników. Jeśli potrafisz szybko myśleć, łatwo nawiązujesz kontakty, a ze współpracownikami rozumiesz się bez słów, takie rodzaje sportów są dla Ciebie stworzone.
Żeby je uprawiać, musisz mieć też całkiem niezłą tolerancję na stres, bo element rywalizacji jest bardzo ważny nawet w rekreacyjnym trenowaniu. Prawda jest taka, że każdy mniej lub bardziej chce wygrać z przeciwną drużyną, a słabe ogniwo musi się liczyć z docinkami i nieprzychylnymi spojrzeniami najambitniejszych członków drużyny…
Rodzaje sportów tanecznych
Sporty taneczne to kolejny rodzaj dyscypliny, który można podzielić na podrzędne kategorie. W profesjonalnym świecie dzieli się ja według gatunku tańca. Na sportowym poziomie możesz trenować na przykład jive, salsę, tango, hip-hop czy, balet dla dorosłych czy walca. To rozwiązanie dla tych, którzy znają konkretny rodzaj tańca i postanowili osiągnąć mistrzostwo akurat w nim. W każdym mieście znajdziesz szkołę tańca, która proponuje klientom kursy wybranego gatunku na różnym poziomie zaawansowania.
A co jeśli po prostu lubisz tańczyć i chciałbyś się poruszać w rytm żwawej muzyki? Wtedy, zamiast do szkoły tańca, lepiej skierować się do klubu fitness. Odbywają się w nim treningi cardio oparty na ruchach tanecznych. Salsa, zumba i bachata są aktualnie najpopularniejsze.
Zajęcia w klubie fitness różnią się od tanecznych kursów tym, że na nich nikt nie koryguje Twojej poprawności. Podstawą jest dobra zabawa. To aktywność dla tych, którzy szukają sposobu na przyjemne spalanie kalorii. Nie chce im się natomiast uczyć układów choreograficznych i nie czują potrzeby poruszania się perfekcyjnie.
Sporty zimowe – rozrywka NIE dla każdego
Sportów zimowych nie trzeba przedstawiać nikomu, kto pamięta złotą erę Adama Małysza lub Justyny Kowalczyk… Kiedyś były naszymi sportami narodowymi!
Najpopularniejsze sporty zimowe to narciarstwo zjazdowe i biegowe, łyżwiarstwo, snowboard, skoki narciarskie, saneczkarstwo, slalom, hokej na lodzie.
Uprawianie sportów zimowych nie jest dla każdego. Niektóre dyscypliny zamykają się na dorosłych – tak jest np. ze skokami narciarskimi, które trzeba zacząć ćwiczyć w dzieciństwie. Do trenowania saneczkarstwa i slalomu potrzeba zaś specjalnego obiektu sportowego, który nie jest dostępny dla amatorów.
Możesz jednak skorzystać z jednego z wielu stoków, by rekreacyjnie jeździć na nartach i snowboardzie. Także przygoda z narciarstwem biegowym na amatorskim poziomie jest w zasięgu ręki, jeśli w Twojej okolicy znajdują się wygodne trasy. To dobre sporty dla tych, którzy kochają dreszczyk emocji walkę z naturą – bo tym właśnie jest pokonywanie śniegu i lodu w tempie błyskawicy.
Żeby zacząć uprawiać sporty zimowe, warunki są dwa – przygotowanie na duży wysiłek oraz na… wydatki. Niestety, sporty zimowe nie należą do najtańszych, zwłaszcza gdy zacznie Ci zależeć na coraz lepszej formie. Jakość sprzętu jest warunkiem bezpieczeństwa – a im lepszy, tym droższy. Swoje kosztuje także trening, bo początki bez instruktora mogą się zakończyć kontuzją. Kontrolowane szaleństwo na tym samym stoku prędzej czy później zacznie Cię nudzić, toteż w dłuższej perspektywie trzeba wziąć pod uwagę wyjazdy.
Popularne stało się również łyżwiarstwo i hokej – w miastach znajdziesz coraz więcej całorocznych lodowisk. Zakup łyżew i karnetu na lodowisko wychodzi znacznie taniej niż inwestowanie w porządne narty, deskę, odzież sportową, treningi, konserwację i tak dalej… Łyżwiarstwa warto spróbować, jeśli lubisz szybkie tempo i chcesz doskonalić elegancki ruch. Hokej to sport zespołowy, który przypada do gustu osobom gotowym na bezwzględną rywalizację – już na poziomie amatorskim potrafi być bardzo brutalny, za co cenią go kibice i sami zawodnicy.
Sporty relaksacyjne dla ciała i duszy
Najpopularniejszym sportem relaksacyjnym jest joga. Warto jednak zainteresować się także pilatesem, tai-chi i body art.
Te cztery dyscypliny łączy to, że rozwijają ciało i równocześnie uspokajają umysł. Uprawianie ich służy głównie relaksowi, dzięki czemu wpisują się w potrzeby osób zestresowanych. Podczas sesji jogi, tai-chi, body art czy pilatesu, nie myślisz o sportowym wyniku. Koncentrujesz się za to na oddechu, czuciu własnego ciała, spokojnej muzyce w tle, a pędzący świat zewnętrzny na chwilę przestaje istnieć.
Chcesz zacząć uprawiać sport po to, by rozładować napięcie i nieco przystopować? Rozejrzyj się za kursami sportów relaksacyjnych obecnymi w każdym mieście. Możesz również wystartować w domu. Potrzebny będzie tylko wygodny strój i mata do jogi, a w Sieci są dostępne tysiące filmów instruktażowych.
W pewnym sensie do sportów relaksacyjnych można zaliczyć także… wędkarstwo. Bo czym jest wędkowanie, jeśli nie relaksem, od czasu do czasu przerywanym ekscytacją, gdy coś pociągnie za haczyk?
Jakie są dyscypliny multisportowe?
Popularne dyscypliny multisportowe, które możesz zacząć trenować, to duathlon, triathlon, biathlon i quadrathlon. Za terminem multisportowy stoi połączenie przynajmniej dwóch dyscyplin w ramach jednej.
- – duathlon – bieganie + kolarstwo
- – triathlon – bieganie + pływanie + kolarstwo
- – biathlon – strzelectwo + narciarstwo biegowe
- – quadrathlon – pływanie + kolarstwo + bieganie + kajakarstwo
To rodzaje sportów dla doświadczonych we wszystkich składających się na nie dyscyplinach. Jeżeli dopiero zaczynasz przygodę z aktywnością fizyczną, nie ma większego sensu, by od razu planować swoje trenowanie pod dyscyplinę łączoną. Chcesz zacząć biegać, pływać i jeździć na rowerze? Rób to niezależnie. O triathlonowym tempie pomyślisz, gdy będziesz bardzo dobry we wszystkich typach treningów.
Komu pasują dyscypliny łączone? Tym, którzy mogą sobie pozwolić na wejście w sport na 100%. Sport to ich styl życia. Jedna dyscyplina po prostu ich nie satysfakcjonuje – chcą więcej, mocniej i… na raz!
Chcąc trenować kilka sportów i w każdym być dobrym, trzeba mieć na to sporo czasu. Zwłaszcza w przypadku biathlonu i quadrathlonu potrzeba także pieniędzy na sprzęt.
Rodzaje sportów walki – sztuki ORAZ sporty
Rodzaje sportu opartego na walce wręcz dzielimy na sporty walki i sztuki walki. Nie należy ich mylić. Mimo iż jedne i drugie uczą Cię radzenia sobie z fizycznym przeciwnikiem, są między nimi znaczne różnice, które trzeba wziąć pod uwagę, wybierając dyscyplinę.
Sporty walki można trenować na poziomie rekreacyjnym – do tego zaliczają się m.in. kursy samoobrony. Ci, którzy chcą bardziej zaangażować się w dyscyplinę, mogą celować w poziom sportowy – bardziej wymagający, otwierający możliwość startów w zawodach.
Sporty walki
W sportach walki najważniejsze jest pokonanie przeciwnika. Rywalizacja to klucz. Walczący sportowcy mają na celu udowodnienie swojej wyższości nad przeciwnikiem, mieszcząc się w regulaminie, bez nadrzędnej filozofii. Sednem jest walka i zwycięstwo – to sporty do bólu przyziemne.
Jakie są sporty walki? To m.in. MMA, różne rodzaje boksu, zapasy, Krav Maga, brazylijskie jiu-jitsu (BJJ). Treningi są dostępne dla kobiet i mężczyzn. Wymagają nadzoru profesjonalnego instruktora. Siłą rzeczy, są dość kontuzjogenne, toteż do ich rozpoczęcia trzeba mieć dobry stan zdrowia i… numer do fizjoterapeuty zapisany w telefonie.
Sporty walki dodają pewności siebie i doładowują adrenalinę. To dobre rodzaje sportów dla tych, którzy chcą stać się silni, odważni, dominujący oraz wprowadzić do swojego życia nutkę dreszczyku. Nie ukrywajmy też, że znajomość technik walki może Ci się kiedyś przydać w praktyce, zwłaszcza jeśli mieszkasz w niebezpiecznej dzielnicy…
Jeżeli czujesz, że przydałoby Ci się więcej umiejętności walki o siebie na płaszczyźnie towarzyskiej czy zawodowej, rozważ zapisanie się np. na kurs samoobrony oparty na Krav Maga. To przekłada się na całą jakość życia.
Sztuki walki
Sztuki walki są znacznie starsze niż sporty walki. Różni je także filozofia. W sztukach walki chodzi o samodoskonalenie mentalne. Fizyczne starcie z przeciwnikiem jest tylko narzędziem do rozwoju duchowego i przy okazji fizycznego.
Sztukami walki nazywamy m.in. karate, aikido, kung-fu, judo, taekwondo, jiu-jitsu (nie mylić z brazylijskim jiu-jitsu). Wywodzą się z tradycji Dalekiego Wschodu.
Trening sztuk walki również dodaje pewności siebie. Poza tym jednak kształtuje charakter równie mocno, co ciało. Sztuki mają swoją filozofię, nauczają spokoju w każdych okolicznościach i szacunku do rywala.
Te rodzaje sportu pasują do osób, które chcą być coraz lepsze dla samego siebie, a nie po to, by pokonać rywala. Widzą w pracy ciała sztukę. Zamiast sportów opartych na adrenalinie, szukają dynamicznej dyscypliny, która przyniesie im duchową harmonię. Decydując się na wybór sztuki walki, należy dokładnie wczytać się w jej historię i filozoficzne założenia.
Rodzaje sportów fitness
Fitness to rodzaj gimnastyki rekreacyjnej uprawianej dla zdrowia, sprawności i sylwetki. W praktyce jest bardzo szeroką kategorią rodzajów sportu głównie dla amatorów. Podzieliliśmy je według głównego celu przyświecającego uprawiającym go osobom.
Treningi ogólnorozwojowe
Treningi fitness uprawiane po to, by w szeroko pojęty sposób zadbać o siebie. Należy do nich aerobik, treningi taneczne, treningi cardio na maszynach, trening siłowy funkcjonalny, gimnastyka, rozciąganie, interwały i wszytko to, co ma pomóc Ci poczuć się lepiej w swoim ciele.
Do takich treningów należy zaliczyć też domowe ćwiczenia na poprawę formy i sylwetki. Mają różne stopnie zaawansowania. Plany treningowe opierają się na konkretnych ćwiczeniach, a nadrzędnym celem jest… samo ćwiczenia – dla siebie.
To rodzaje sportu dla każdego. Nie uprawiasz żadnej usystematyzowanej dyscypliny. Ruszasz się dla zdrowia i przyjemności, tak po prostu. Powinny go poznać bliżej te osoby, które nie interesują się żadną dyscypliną, a chcą tylko poczuć się i wyglądać lepiej. Fitness ogólnorozwojowy to rozwiązanie dla tych, którzy chcą ćwiczyć tylko w domu, bez planów na starty w żadnych zawodach.
Sporty sylwetkowe
Sporty sylwetkowe opierają się na treningu siłowym. Celem jest wypracowanie określonej estetyki ciała. Aktywność fizyczna to tylko jedno z narzędzi. Niezbędny jest także rygor dietetyczny i całościowa zmiana stylu życia. Tak – śmiało można powiedzieć, że sporty sylwetkowe nie są sportami, ale właśnie życiem.
Jakie są sporty sylwetkowe? To różne rodzaje kulturystyki męskiej i damskiej. Kulturystyka klasyczna, kulturystyka ekstremalna, bikini fitness, bikini wellness – każdy ma wyśrubowane kryteria estetyczne. Można je uprawiać wyłącznie dla własnej satysfakcji, ale coraz więcej amatorów decyduje się na starty w zawodach sylwetkowych.
Komu spodoba się ten rodzaj sportu? Tym, dla których rzeźbienie ciała jest sztuką. Widzieli setki fotografii zawodników sylwetkowych i chcą być tacy jak oni. Cechuje ich silna psychika i determinacja, a pod względem fizycznym mają doskonałe zdrowie. Są gotowi zrezygnować z dotychczasowego trybu życia, by osiągnąć ciało boga. Potrzebują również trenerskiej pomocy lub gigantycznych zasobów wiedzy z zakresu fizjologii i dietetyki.
Do pewnego poziomu zaawansowania sporty sylwetkowe można ćwiczyć w domu. Jednakże, przygotowując się do zawodów, może być konieczne używanie bardzo dużych ciężarów dostępnych tylko w klubie fitness.
Jakie są sporty siłowe?
W treningu siłowym trzeba wyróżnić jeszcze inne rodzaje sportu – sporty siłowe. Są to dwubój olimpijki, trójbój siłowy i strongman. W tych dyscyplinach chodzi o osiągnięcie nadludzkiej siły. Sylwetka nie ma znaczenia pod kątem estetycznym. Znaczenie ma tylko gigantyczna moc.
- – dwubój olimpijski – podnoszenie sztangi z podrzutem
- – trójbój siłowy – przysiad, martwy ciąg, wyciskanie na klatę
- – strongman – widowiskowe popisy siły z różnym sprzętem np. przenoszenie metalowych kul, ciągnięcie ciężarówki na linie, spacer farmera, przetaczanie opon
Te rodzaje sportów odpowiadają osobom, które cenią siłę fizyczną ponad wszystko. Chcą zaimponować światu dźwiganiem setek kilogramów w jednym pociągnięciu. Nie liczy się dla nich sylwetka (ta nie ma nic wspólnego ze standardami fitness, gdy ciężarowcy mają dużo tkanki tłuszczowej).
Ciężarowiec musi trenować w miejscu, gdzie ma do dyspozycji gigantyczny tonaż sprzętu. Domowe treningi na niewiele mu się przydadzą.
Jakie są sporty ekstremalne?
Nie istnieje oficjalna lista ekstremalnych sportów. Świat zgadza się jednak co do tego, że są to rodzaje sportów uprawianych w warunkach stwarzających duże ryzyko kontuzji. Zaliczają się do nich m.in. wspinaczka wysokogórska, paralotniarstwo, skoki ze spadochronem, surfing, żeglarstwo.
Żeby nie było nudno… Popularność zdobywa extreme ironing, czyli prasowanie w ekstremalnych warunkach. Na przykład na szczycie Mount Everest.
Dla kogo są sporty ekstremalne? Cóż… dla miłośników ekstremalnych wrażeń. Bardzo ekstremalnych, w trakcie których życie wielokrotnie przeleci Ci przed oczami. W te dyscypliny trzeba wejść na 100%, bo wymagają pracy nad kondycją, sporych wydatków i zasobów czasowych.
Miliony osób nie rozumieją fenomenu sportów ekstremalnych. Sporo wręcz głosów za tym, że to rozrywka dla bogatych szaleńców. Czy dla bogatych? Fakt, to droga kategoria, chociaż nie aż tak, jak mogłoby się wydawać np. jeśli wspinaczkę wysokogórską będziesz uprawiał w Polsce. Czy dla szaleńców? Ci wielbiciele adrenaliny sami się tak przedstawiają.
Rodzaje sportów motoryzacyjnych
Do sportów ekstremalnych zalicza się wiele dyscyplin motorowych, samochodowych, lotniczych i motorowodnych. Tutaj sprzęt jest równie ważny, co umiejętności sterującego nim człowieka. Wyróżniamy wśród nich takie aktywności jak:
- – sporty motorowe – m.in. wyścigi torowe, żużel, karting, motocross
- – sporty samochodowe – m.in. wyścigi równoległe, torowe i górskie, rajdy samochodowe i terenowe, drifting, monster truck
- – sporty lotnicze – m.in. szybownictwo, akrobacja powietrzna, baloniarstwo, paralotnictwo
- – sporty motorowodne – m.in. wyścigi motorówek, narciarstwo wodne,
Wszystkie sporty motoryzacyjne łączy jedno – miłość do posiadanej maszyny. To od niej zaczyna się myśl o podjęciu motoryzacyjnej dyscypliny. By zacząć, trzeba liczyć się ze sporymi wydatkami (przez cały czas trenowania), koniecznością znalezienia toru i ryzykiem bardzo poważnego wypadku.
Dla kogo? Dla tych, którzy po równo kochają ekstremalne emocje i swoje maszyny. Dla tych, których po prostu stać na taką rozrywkę. Dla tych, którzy mają możliwość zorganizowania sobie treningów. W naszym kraju problemem jest najczęściej to ostatnie – już rajdy terenowe są sporą egzotyką, a co dopiero mówić o monster truckach czy akrobacjach powietrznych.
Jak inaczej można podzielić rodzaje sportu?
Jak wspomnieliśmy na początku, przedstawiona powyżej klasyfikacja została stworzona przez na podstawie pewnych wspólnych cech dyscyplin. Ma na celu pomóc Ci w znalezieniu własnej sportowej drogi. Można by było jednak dokonać szeregu innych innych podziałów m.in. na:
- – sporty olimpijskie i nieolimpijskie
- – sporty outdoorowe, torowe i halowe
- – sporty letnie i zimowe
- – sporty z piłką i bez
- – motosporty i cała reszta
- – sporty powietrzne, wodne i ziemne
- – sporty amatorskie, wyczynowe i profesjonalne
Tysiące rodzajów sportu można dzielić według rozmaitych kryteriów. Pewne jest jedno – znajdzie się wśród nich coś dla Ciebie!
Przy wybieraniu, jakie rodzaje sportu warto uprawiać, weź pod uwagę Twój cel aktywności. Poprawa swojego samopoczucia? Wypracowanie konkretnej sylwetki? Odpoczynek psychiczny? Dreszczyk rywalizacji? Adrenalina przy igraniu ze śmiercią?
Drugim kryterium są możliwości finansowe. Niektóre rodzaje sportów wymagają dużych wydatków. Do drogich sportów trzeba zaliczyć część aktywności zimowych. Najdroższe zaś są sporty ekstremalne, w szczególności motosporty.
Trzecie kryterium – zdrowie. Zanim na poważnie podejmiesz się aktywności, przeczytaj jak najwięcej o przeciwwskazaniach do uprawiania jej. Nordic walking, jogę czy pływanie może uprawiać w zasadzie każdy. Jednakże już do triathlonu, trójboju siłowego czy wspinaczki wysokogórskiej trzeba mieć doskonałą kondycję zdrowotną.
Czwarte kryterium – mentalność. Jesteś introwertykiem, lubisz się skoncentrować, rywale Ci niepotrzebni? Pomyśl o sportach indywidualnych. Nie lubisz sportu? Rozważ zajęcia taneczne – tutaj nie czujesz, że ćwiczysz. Praca zespołowa to Twój żywioł? Rozejrzyj się za drużyną siatkówki. A jeśli szukasz w życiu harmonii, pomyśl o sportach relaksacyjnych albo sztukach walki.
Życzymy Ci powodzenia w wyborze Tej Jedynej (a może wcale nie jedynej ;)) dyscypliny sportowej!
