Młodzieżowy sport to dzisiaj nie tylko piłka nożna i siatkówka. Coraz młodsze osoby przejawiają kulturystyczną pasję – i bardzo dobrze! Podnoszenie ciężarów niesie ze sobą szereg benefitów, nie tylko sylwetkowych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Od ilu lat można chodzić na siłownię w świetle prawa? Jak na trenowanie zareaguje organizm i psychika młodego człowieka? Przeczytaj!
Od ilu lat można iść na siłownię? Kwestia prawna
W kodeksach prawnych nie ma zapisanej żadnej granicy wiekowej do uczęszczania na siłownię. Teoretycznie, do klubu może wejść nawet dziecko. Teoretycznie, bo każda siłownia ma regulamin, w którym wskazuje m.in. minimalny wiek trenującego.
Z reguły, siłownie pozwalają na treningi od 16 roku życia. Istnieją kluby, które wpuszczają już po 15 urodzinach, ale nie jest to regułą. Najlepiej sprawdzić dostępny w Internecie regulamin klubu, lub zatelefonować do recepcji z zapytaniem o dolną granicę wieku.
W Polsce, osoby między 13 a 18 rokiem życia mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Z tego względu, umowę podpisuje rodzic lub prawny opiekun. Musi złożyć oświadczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych dziecka do treningu siłowego.
Od ilu lat można chodzić na siłownię? Kwestia zdrowotna
Poprawnie prowadzony trening siłowy jest korzystny nawet dla dzieci. Gdy kilkulatek jest na tyle dojrzały, by uważnie słuchać poleceń trenera, rodzice mogą zapisać go na podnoszenie ciężarów u trenera dziecięcego.
U bardzo młodej osoby nie sprawdzi się typowy plan treningowy z Internetu, przeznaczony dla dorosłych. Planowanie treningu siłowego dla najmłodszych musi uwzględniać między innymi plastyczność kręgosłupa (przeciążanie go może prowadzić do stałej deformacji) czy kontuzjogenne rozciąganie się kości podczas wzrastania.
Dziecko i nastolatek wciąż rosną, rozwijają się, co samo w sobie jest dla organizmu szalenie wymagającym procesem. Zbyt intensywne ćwiczenia zaszkodzą, zamiast pomóc – a trzeba pamiętać, że problemy nabyte w okresie dojrzewania mogą rzutować na zdrowiu w całym dorosłym życiu.
Od ilu lat można iść na siłownię bezpiecznie?
Jak podają lou Schuler i Ian King, najtrudniejszym wiekiem na podnoszenie ciężarów jest 12 lat u dziewcząt i 14 lat u chłopców. To wtedy dziecko gwałtownie rośnie. Rozciąganie się kości obniża ich gęstość, toteż szkielet staje się podatniejszy na urazy. Trzeba także zwrócić uwagę na równomierny rozwój mięśni, bo chwila nieuwagi i jedna strona stanie się znacznie silniejsza od drugiej.
Dlatego trenerzy młodzieży planują dla nich treningi ogólnorozwojowe FBW, a nie ukierunkowane na hipertrofię konkretnych partii. Na drobiazgowe kształtowanie sylwetki mogą sobie bezpiecznie pozwolić dopiero osoby, które zakończyły dojrzewanie.
Bezpieczniej robi się dopiero po 15 roku życia – gdy faza szybkiego wzrostu minie. Kiedy nastolatek nie musi już co miesiąc wymieniać spodni na dłuższe, może na poważnie rozważyć treningi budujące siłę i mięśnie. Stąd też bierze się dolna granica wieku w klubach fitness.
Od ilu lat można chodzić na siłownię? Zanim to zrobisz
Pierwsza wizyta na siłowni powinna zostać poprzedzona konsultacją lekarską. Na wstępie należy bowiem wykluczyć częste u najmłodszych wady postawy i potencjalne nieprawidłowości rozwojowe.
Jeśli lekarz odradzi trening siłowy z powodu wyłącznie wieku, warto skonsultować się z innym specjalistą. Niestety, wśród niektórych lekarzy starej daty wciąż pokutuje przekonanie, że siłownia to środowisko nieprzyjazne młodemu człowiekowi, pełne sterydów i agresywnych ludzi… Odradzają treningi z ciężarami na rzecz gry w piłkę nożną, tańca czy pływania. Współczesna nauka wie, że nie mają racji, a podnoszenie ciężarów jak najbardziej nadaje się dla młodzieży.
Co innego, gdy lekarz stwierdzi konkretne przeciwwskazania zdrowotne – wtedy oczywiście nie ma dyskusji.
Siłownia – od ilu lat? Nie ,,kiedy”, ale ,,jak”!
Dziecko i nastolatek mogą bezpiecznie trenować tylko pod okiem trenera specjalizującego się w treningu siłowym młodzieży. W dużych miastach znajdziesz siłownie, które prowadzą takie treningi.
Możesz również skorzystać z usług zewnętrznego trenera personalnego młodzieży. Rodzice lub prawny opiekun będą musieli podpisać zgodę na współpracę, oraz zaświadczenie o braku przeciwwskazań do ćwiczeń.
Niezbędne jest także dopasowanie diety do wzmożonego wysiłku. Sport zwiększa zapotrzebowanie na mikro- i makroskładniki – a młody człowiek nie może dopuścić do niedoborów. Niedobory zakłóciłyby jego rozwój. Czy siłownia hamuje wzrost, szkodzi na hormony, stawy czy kości nastolatka? Jeśli sportowiec odżywia się wartościowo, bez niedoborów, na poprawnych treningach może tylko skorzystać.
Różne rodzaje treningów
Kiedy młody człowiek i jego rodzice zdecydują się na znalezienie trenera dla dziecka, warto dokładnie dopytać trenera, jakim typem treningów sie zajmuje. Inaczej będą wyglądać treningi ukierunkowane na rozwój siły, odchudzanie czy uzupełniające np. dla piłkarzy.
Wpływ siłowni na psychikę młodego człowieka
Faktem jest to, że współczesne kanony urody przekładają się na powszechność kompleksów. Zwłaszcza u młodych ludzi, korzystających z mediów społecznościowych, coraz częściej pojawiają się zaburzenia dysmorficzne i zaburzenia odżywiania. Badanie z 2020 roku, przeprowadzone przez zespół Himanshu, wskazuje, że najczęstszym kompleksem dorastających chłopców jest za niski poziom umięśnienia. U dziewcząt – tłuszcz.
Trenowanie samo w sobie nie powoduje zaburzeń psychicznych. Sport jest przez psychiatrów zalecany wręcz w celu ich prewencji. Aktywność pomaga nabrać wiary w siebie, rozładować negatywne emocje oraz oczywiście pozbyć się kompleksów (czy istnieje nastolatek, który ich nie ma?).
Żeby nastolatek nie wpadł w zaburzenia na punkcie postrzegania swojego ciała, czy też w uzależnienie od ćwiczeń, potrzebna jest edukacja, rozmowa wsparcie ze strony rodziny i rówieśników. To dotyczy wszystkich młodych ludzi, także tych nietrenujących!
Praca nad sobą w młodym wieku nie jest zwiastunem czegoś złego – często jest wręcz przeciwnie. Dzięki treningom, nastolatek czuje się ze sobą znacznie lepiej. Problem pojawia się dopiero, gdy młody człowiek spędza na siłowni całe dnie, zaniedbując obowiązki oraz życie towarzyskie. Wtedy, rodzice muszą interweniować.
Kiedy dziecko wchodzi w okres dojrzewania, sport może mu pomóc przetrwać burzę hormonów. Podnoszenie ciężarów u młodzieży jest zalecane przez specjalistów – to aktywność całościowo korzystna dla rozwoju.
Ponownie – musi to być trening podnoszenia poprawnie prowadzony, czyli dopasowany do możliwości rozwijającego się organizmu, pod okiem instruktora.
A co, jeśli nastolatek napatrzy się na pięknych ludzi?
Na siłowni nastolatek napatrzy się na fantastyczny sylwetki… ale napatrzy się też na te całkowicie przeciętne. Do klubu fitness chodzą nie tylko kulturyści. Chodzą tam osoby chcące schudnąć, próbujące skończyć z nadmierną szczupłością i generalnie niewpisujące sie w kanony piękna. Siłownia nie jest Instagramem przeniesionym do rzeczywistości!
Kwestia środowiska
Wbrew przestarzałym stereotypom, siłownia jest przyjaznym miejscem. Młody człowiek spotka tam wielu dorosłych, którzy będą podziwiać jego determinację, motywować go i doradzać. Sumienny trening wzbudzi respekt, co przełoży się na zwiększenie samooceny nastolatka.
Siłownia nie płynie sterydami. Po pierwsze – sterydy są drogie. Nikt nimi nie częstuje. Po drugie – ludzie sięgający po sterydy zdają sobie sprawę z ryzyka u dorosłych. Wiedzą, że u dojrzewającego człowieka takie środki tym bardziej spowodowałyby katastrofę.
Ba – dorośli trenujący czasami odradzają małoletnim nawet podstawowe, legalne suplementy, bo w tym okresie hormony i tak wynoszą ich na wyżyny możliwości.
Oczywiście, ewenementy i ludzie gotowi zarobić za wszelką cenę, zdarzają się wszędzie. W przypadku nastolatków, rodzice po prostu muszą… interesować się tym, co robi ich dziecko. Ze sterydami jest tak, jak z używkami – objawy brania sterydów widać, a pieniądze na nie znikają. Zauważając zmiany zachowania dziecka trzeba interweniować, a nie zwalać tego na karb młodzieńczego buntu.
Od ilu lat można chodzić na siłownię? Dolna granica to 15 lat. W większości klubów – 16 lat. Duże siłownie zatrudniają trenerów wyspecjalizowanych w treningu młodzieży – najlepiej zadzwonić do interesującego Cię klubu i zapytać, jak się sprawy mają. Nie brakuje także niezależnych specjalistów, z którymi można wejść w indywidualną współpracę. Do wykupienia karnetu przez niepełnoletniego, oraz zgodnego z prawem nawiązania współpracy, wymagana jest zgoda rodzica.
Nie ma dolnej granicy wiekowej, od której trening na siłowni dla dziewczyn i chłopaków robi się całkowicie bezpieczny. Najważniejsze jest to, by trening odbywał się pod okiem specjalisty. Do niego należy dopasować dietę. Trenowanie na siłowni nie powoduje zaburzeń postrzegania własnego ciała, a wręcz pomaga zwalczać kompleksy wieku dojrzewania. Trzeba pamiętać, że problemy psychiczne to o wiele bardziej skomplikowana kwestia, niż przebywanie w pobliżu wysportowanych osób.
Bibliografia:
Schuler L., King I., Nowoczesny trening siłowy. Jak zbudować szczupłą i muskularną sylwetkę, tłum. A Niewiarowski, Łódź 2009.
Barbieri D, Zaccagni L. Strength training for children and adolescents: benefits and risks. Coll Antropol. 2013 May;37 Suppl 2:219-25. PMID: 23914510.
Himanshu, Kaur A, Kaur A, Singla G. Rising dysmorphia among adolescents : A cause for concern. J Family Med Prim Care. 2020 Feb 28;9(2):567-570. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_738_19. PMID: 32318383; PMCID: PMC7114025.
Myers AM, Beam NW, Fakhoury JD. Resistance training for children and adolescents. Transl Pediatr. 2017 Jul;6(3):137-143. doi: 10.21037/tp.2017.04.01. PMID: 28795003; PMCID: PMC5532191.
