Odżywki dla sportowców - e-figura.pl Odżywki dla sportowców - e-figura.pl
e-figura.pl|Suplementacja|Mikroelementy i ich rola w organizmie człowieka

Mikroelementy i ich rola w organizmie człowieka

Data publikacji 12.11.2021

Przeczytasz w 8 minut 529 wyświetleń

Mikroelementy i ich rola w organizmie człowieka

Czym są mikroelementy? Jaka jest ich funkcja w organizmie człowieka? Jaki wpływ na nasze funkcjonowanie ma ich niedobór? Czy nadmiar pierwiastków może być szkodliwy? Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na mikroelementy? Poniżej przedstawiamy kompendium wiedzy o mikroelementach, w którym odpowiemy na powyższe pytania.

Co to są mikroelementy i dlaczego są tak istotne?

Mikroelementy to pierwiastki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania procesów w organizmie człowieka. Ważny jest także odpowiedni poziom pierwiastka – zarówno niedobór jak i nadmiar skutkują zaburzeniami fizjologicznymi. Mikroelementy są niezbędne do życia – w organizmie człowieka budują tkanki, a szczególnie tkankę kostną. Mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych, ponieważ wchodzą w skład: enzymów i płynów ustrojowych.
Mikroelementy – pierwiastki zaliczane do tej grupy to:

  • bor,
  • chrom
  • cynk,
  • fluor,
  • jod,
  • kobalt,
  • mangan,
  • molibden,
  • miedź,
  • selen,
  • żelazo.

Mikroelementy w organizmie – żelazo a krew

Żelazo jest składnikiem czerwonych krwinek odpowiedzialnych za dostarczanie tlenu do wszystkich komórek ciała. Właśnie w hemoglobinie znajduje się ponad połowa zasobów żelaza w ludzkim organizmie. Poza krwią, żelazo występuje w enzymach regulujących przemianę materii i energii – mikroelementy u człowieka z reguły pełnią wiele ról.. Żelazo jest magazynowane w organizmie w narządach takich jak: wątroba, śledziona, nerki surowica krwi oraz szpik kostny w postaci z białkiem tzw. ferrytyną. W razie zwiększonego zapotrzebowania lub ubogiej w żelazo diety, zgromadzone żelazo jest uwalniane i pozwala na zaspokojenie bieżących potrzeb organizmu.

Mikroelementy w diecie – w pokarmie człowieka żelazo występuje w dwóch formach – hemowej i niehemowej. Łatwiej przyswajalne jest żelazo hemowe (w ok. 20%), które znajduje się przede wszystkim w czerwonym mięsie i podrobach. Żelazo niehemowe przyswajalne jest w około 5% – występuje w produktach roślinnych takich jak: pełne ziarno, szpinak, zielone warzywa liściaste oraz w roślinach z grupy strączkowych: bób, fasola, soja.

Niedobory żelaza niekorzystnie wpływają zwłaszcza na dzieci – szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju układu nerwowego, a także w okresie dojrzewania. Poziom żelaza jest również niezwykle ważny dla kobiet w ciąży i okresie rozrodczym.

Mikroelementy w organizmie – co z niedoborem żelaza? Objawy niedoboru żelaza: blada skóra i wargi, ogólne osłabienie, trudności w zapamiętywaniu oraz w koncentracji, bóle w klatce piersiowej i zawroty głowy. Te objawy są związane z niedokrwistością, skutkującą złym zaopatrzeniem w tlen narządów wewnętrznych.

 

Mikroelementy w diecie – skąd wziąć miedź?

Miedź jest pierwiastkiem wykorzystywanym w procesie tworzenia krwi – uruchamia rezerwy ustrojowe żelaza niezbędnego do tworzenia hemoglobiny. Ponadto jest niezbędna przy wytwarzaniu tkanki kostnej, a także łącznej. Miedź wchodzi w skład wielu enzymów, odgrywając ważną rolę w procesie metabolizmu lipidów, poprawnym funkcjonowaniu układu nerwowego – mikroelementy w organizmie w odpowiedniej ilości to warunek zdrowia.
Źródłem miedzi dla człowieka są przede wszystkim” orzechy, grzyby, buraki, cebula, szpinak. Pomidory, winogrona, jabłka, kakao, czekolada. Miedź znajdziemy w orzechach, grzybach, czerwonych burakach, cebuli, szpinaku, porach, pomidorach oraz owocach takich jak winogrona, jabłka, pomarańcze oraz w kakao i czekoladzie. Miedź wydalana jest z organizmu z moczem lub z żółcią przez przewód pokarmowy. Mikroelementy w organizmie a niedobór miedzi? Przewlekły niedostatek występuje bardzo rzadko i jest zazwyczaj skutkiem niedożywienia. Może powodować występowanie tendencji do łamliwości kości oraz osłabieniem układu odpornościowego. Nadmiar miedzi jest natomiast niebezpieczny – prowadzi do powstawania zmian degeneracyjnych, uszkodzeń neuronów oraz komórek wątroby oraz zaburzeń psychicznych.

Mikroelementy w organizmie – za co odpowiada cynk?

Cynk występuje przede wszystkim w mięśniach, skórze, włosach oraz kościach. Jest również składnikiem enzymów niezbędnych dla prawidłowego metabolizmu węglowodanów, białek oraz kwasów nukleinowych. Cynk jest niezbędny w procesie prawidłowego wzrostu i rozwoju, dojrzewania płciowego, budowania odporności organizmu, różnicowania się komórek, regeneracji tkanek, oraz gojenia ran.

Stały niedobór prowadzi do często nieodwracalnych uszkodzeń nerwów. Jeśli zas chodzi o mikroelementy w diecie człowieka, źródłem cynku jest przede wszystkim mięso, a także mleko i jego przetwory, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych. Spore ilości znajdują się także w czarnych jagodach, burakach, szparagach, marchwi, selerze, pomidorach, rzodkiewce, a ponadto w grzybach, kakao oraz jajach.

Mikroelementy u człowieka – działanie i źródła manganu

Mangan występuje w znacznej ilości występujący w wątrobie, trzustce, mózgu, nerkach. Jest składnikiem enzymów odpowiedzialnych za syntezę białek, kwasów nukleinowych i procesie przemian cholesterolu. Poza tym odpowiada za prawidłową mineralizację szkieletu, funkcjonowanie przekaźnictwa nerwowego.

Mikroelementy w organizmie  – zapotrzebowanie na mangan jest niskie, stąd niezwykle rzadko występują kliniczne niedobory. Także jego nadmiar występuje bardzo rzadko i obserwowany jest zazwyczaj u osób, które z uwagi na wykonywany zawód mają styczność z większą koncentracją manganu,. Objawy związane z nadmiarem manganu dotyczą przede wszystkim sfery psychiki, a w ekstremalnych przypadkach prowadzi do toksycznej niewydolności wątroby oraz szpiku kostnego.
Mangan znajdziemy w suchych nasionach roślin strączkowych, orzechach (laskowych, piniowych, makadamia), otrębach pszennych, szpinaku oraz kapuście.

Mikroelementy w organizmie człowieka – molibden

Molibden uczestniczy w procesach detoksykacji, procesach metabolicznych związanych z dostarczaniem komórkom, a także w procesie przyswajania cukrów i tłuszczów. Molibden kontroluje prawidłowe przyswajania żelaza, oraz umożliwia niezakłócony wzrost młodego organizmu. Molibden jest magazynowany w zębach, zapobiegając próchnicy. Nie bez znaczenia jest również jego pozytywny wpływ na męską płodność.
Brak mikroelementów – tutaj molibdenu – przejawia się będzie nadmierną podatnością na próchnicę, zaburzeniami czynności gruczołów płciowych czy układu nerwowego i narządów zmysłów (zaburzenia widzenia, ospałość, zaburzenia świadomości). Molibden znajdziemy w następujących produktach: pełnych ziarnach zbóż, naturalnym ryżu, nasionach roślin strąkowych, a także w mleku i serach.

Kobalt – właściwości i źródła

Kobalt jest składnikiem niezbędnym w procesie syntezy witaminy B12 (kobalamina), niezbędnej w prawidłowym funkcjonowaniu układu krwiotwórczego. Niedobór kobalaminy prowadzi do niedokrwistości makrocytarnej, jest on również kofaktorem niektórych enzymów.

Kobalt znajdujemy w mleku i produktach mlecznych, grzybach, drożdżach, szpinaku, sałacie, pełnych ziarnach zbóż. Niedobór kobaltu prowadzi do niedokrwistości, czego objawami jest osłabienie, apatia, brakiem łaknienia, a przy znacznym nasileniu także zaburzeniami kardiologicznymi i oddechowymi. W przypadku długotrwałych niedoborów może dojść do stałych uszkodzeń układu nerwowego – najczęściej jest to obserwowane u osób nadużywających alkoholu.

Mikroelementy w organizmie – jod nie tylko dla ciężarnych

Jod odpowiada za funkcjonowanie tarczycy oraz syntezę hormonów: trójjodotyroniny i tyroksyny. Hormony te są kluczowe do utrzymania homeostazy ustroju, metabolizmu komórkowego a w okresie rozwoju organizmu za osiągnięcie prawidłowego wzrostu, dojrzałości płciowej i rozwoju układu nerwowego. Hormony tarczycy wpływają na kondycję skóry, włosów i paznokci. Mikroelementy w organizmie kobiet w ciąży są niezwykle ważne – jod stoi na ich czele

Jod znajdziemy w takich produktach jak: woda morska, szpinak, cebula, glony morskie i sinice, rzeżucha, czosnek, bylica estragon, dziki bez czarny, ziemniaki, szparagi, marchew, bób, płatki owsiane, ryż, masło, jaja, sery.

Niedobór jodu ma bezpośredni wpływ na obniżenie libido, powoduje łysienie, a niekiedy zaburzenia pracy jelit. U dzieci – w okresie wzrostu i dojrzewania – niedobór jodu prowadzi do zahamowania wzrostu i rozwoju psychoruchowego. U kobiet mogą występować zaburzenia cyklu miesiączkowego, cykle bezowulacyjne i niepłodność.

Mikroelementy w diecie – chrom

Chrom wspomaga zapobieganie miażdżycy, regulując poziom cholesterolu we krwi. Ma czynny udział w procesie metabolizowania glukozy, białek i tłuszczy, stabilizując poziom cukru we krwi. Chrom reguluje poczucie łaknienia, jednocześnie stymulując przemiany energetyczne i syntezę kwasów tłuszczowych. Ponadto pobudza transport aminokwasów do komórek – podobnie jak rżne inne mikroelementy u człowieka. Pośrednio bierze udział w regulowaniu działania insuliny. Jest pierwiastkiem pożądanym w terapiach odchudzających. Z uwagi na niewielkie zapotrzebowanie organizmu na chrom, rzadko występują objawy jego niedoboru, takie jak:

zaburzenia gospodarki cholesterolowej: wzrost stężenia cholesterolu całkowitego we krwi ze spadkiem cholesterolu HDL oraz nieprawidłową glikemią (poziomem glukozy) na czczo;
suchość skóry, jej nadwrażliwość na czynniki atmosferyczne oraz spowolnienie procesów regeneracyjnych skóry;
wypadanie włosów;
łamliwość paznokci;
bóle głowy;
brak odporności na stres, drażliwość, nastroje depresyjne, niepokój, osłabienie, stany lękowe;
często zmieniony lub nadmierny apetyt.

Źródłem chromu w pożywieniu są: podroby, otręby, czyste ziarna i ich zarodki, warzywa strączkowe, drożdże.

Mikroelementy u człowieka – jak działa selen?

Selen w naszym organizmie jest antyoksydantem. Wraz z witaminą E chroni komórki i ich DNA przed uszkodzeniami na skutek stresu oksydacyjnego, wzmacniając sprawność funkcjonowania układu odpornościowego. Podobnie jak inne mikroelementy w organizmie jest składnikiem wielu enzymów regulujących metabolizm komórkowy. Pozytywny wpływ selenu jest obserwowany w prewencji chorób sercowo-naczyniowych i neurologicznych. Jest czynnikiem wspomagającym płodność. Niedobór selenu obniża odporność organizmu i zwiększa podatność na infekcje. Nadmiar selenu występuje bardzo rzadko. Objawami może być łysienie, uszkodzenia paznokci, stany zapalne skóry, ogólna drażliwość i zmęczenie, oraz problemy gastryczne.
Jeśli chodzi o żródła selenu, występuje on naturalnie w drożdżach piwnych, orzechach brazylijskich, nieoczyszczonej soli morskiej i kopalnej, ziarnach z pełnego przemiału, otrębach owsianych i kiełkach pszenicy. Dobrym źródłem pierwiastka jest również kukurydza, mleko, białka jaj, warzywa zielone (koper, szpinak), nasiona słonecznika, orzechy, pomidory, owoce morza.

Fluor – co daje i gdzie go szukać?

Fluor stanowi przede wszystkim budulec szkliwa zębów, wzmacnia je i zapobiega próchnicy. Chroni przed niekorzystnym wpływem kwasów i zasad. Jest również potrzebny do rozwoju i budowy prawidłowych kości. Mikroelementy w diecie? Fluor – w dawce pokrywającej dzienne zapotrzebowanie organizmy – znajdziemy w herbacie, fasoli, ziemniakach, marchwi, szpinaku, mleku, mące pszennej, kapuście, sałacie, brokułach. Nadmiar fluoru może być toksyczny – prowadzi do fluorozy (objawy: trądzik fluorowy, fluoroza zębów – plamistość szkliwa zębów).

Mogą Ci się spodobać

Źródła wapnia – 10 najlepszych. Jak wkomponować je do diety?

Data publikacji 28.08.2023

Przeczytasz w 7 minut 565 wyświetleń

Pij mleko, będziesz wielki  – tak przed laty zachęcano dzieci […]

Bezpieczeństwo i jakość suplementów diety – na co zwrócić uwagę

Data publikacji

Przeczytasz w 3 minut 169 wyświetleń

Bezpieczeństwo i jakość suplementów diety odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu […]

Jakie witaminy na wzmocnienie organizmu? Broń się przed chorobami!

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 390 wyświetleń

Twoje ciało codziennie ściera się z niezliczonymi zagrożeniami. Bakterie, wirusy, […]

Ile wapnia dziennie jeść na mocne kości?

Data publikacji

Przeczytasz w 4 minut 392 wyświetleń

Wapń to podstawowy materiał budulcowy układu kostnego i zębów. Właśnie […]

Suplementy na siłownię – po co opłaca się sięgnąć?

Data publikacji

Przeczytasz w 11 minut 472 wyświetleń

Wybierasz się do klubu fitness, by wreszcie popracować nad sylwetką […]

Ile witaminy C dziennie? Aktualne badania i witamina C w praktyce

Data publikacji

Przeczytasz w 4 minut 319 wyświetleń

Kwas askorbinowy od dawien dawna budzi kontrowersje wśród badaczy. Przez […]

Suplementy na wypadanie włosów i porost nowych – jakie brać?

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 421 wyświetleń

Mocne, gęste włosy to niezaprzeczalny atrybut urody. Niestety, dietetyczne braki, […]

Kwasy omega -3, -6, -9 – czym się różnią i jaki suplement wybrać?

Data publikacji

Przeczytasz w 8 minut 530 wyświetleń

O kwasach tłuszczowych, ich wpływie na mózg, serce, regenerację mięśni […]

Naturalne probiotyki na jelita – 10 najlepszych produktów

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 760 wyświetleń

Jak wspomóc pracę jelit? Dostarczając im najbardziej wartościowej żywności! Nie […]

Prebiotyki a probiotyki i synbiotyki – czym to się różni?

Data publikacji

Przeczytasz w 5 minut 468 wyświetleń

Przeciętny Kowalski wie, że probiotyki prebiotyki to coś na jelita… […]

Kreatyna w tabletkach czy w proszku – co lepsze?

Data publikacji

Przeczytasz w 3 minut 1064 wyświetleń

Kreatyna – dobra, tania i bezpieczna… a jaka najlepsza? Na […]

Suplementy na sen – co Ci się przyda, gdy nie możesz zasnąć?

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 486 wyświetleń

Dobry sen jest podstawą regeneracji pomiędzy treningami, ale przede wszystkim, […]

Słodziki czy cukier – co lepsze? Czy słodzik jest zdrowy? Badania i kontrowersje

Data publikacji

Przeczytasz w 8 minut 578 wyświetleń

Na rynku żywności znajdziesz tyle bezkalorycznych zamienników, że z pewnością […]

Czy zielona herbata odchudza? Badania i praktyka

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 500 wyświetleń

Zielona herbata na odchudzanie to zdecydowanie najpopularniejszy dietetyczny wspomagacz. Jej […]

Piperyna na odchudzanie. Brać czy nie? Badania

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 368 wyświetleń

Piperyna – właściwości tego związku dały mu stałe miejsce w […]

Niedobór witamin – jak sprawdzić czy Cię dotyczy?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 414 wyświetleń

Niedobory witamin i minerałów czasem dotyczą nawet osób, które odżywiają […]

Suplementy na zmęczenie – co może się przydać, gdy masz DOŚĆ?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 536 wyświetleń

Intensywny tryb życia, treningi do ostatniego tchu, stres i niedosypianie […]

Co ma najwięcej witaminy C? 10 najlepszych źródeł (bez cytryny)!

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 486 wyświetleń

Witamina C to zdecydowanie najpopularniejsza witamina na świecie – zadbały […]

Błonnik witalny – po co i jak go stosować na co dzień?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 808 wyświetleń

Błonnik witalny to jeden z najpopularniejszych naturalnych suplementów diety. Dostaniesz […]

Odżywka białkowa – co daje, a czego nie? Komu się przyda?

Data publikacji

Przeczytasz w 5 minut 1318 wyświetleń

Mimo powszechnej popularności białek w proszku, wokół nich wciąż krążą […]

Suplementacja na redukcję – co wybrać? Poradnik

Data publikacji

Przeczytasz w 12 minut 523 wyświetleń

Masa zrobiona? Czas na redukcję! Ten okres kształtowania sylwetki można […]

Magnez w jedzeniu – 10 źródeł i inspiracji kulinarnych z nimi

Data publikacji

Przeczytasz w 7 minut 2705 wyświetleń

Magnez – jeden z kluczowych pierwiastków w organizmie. Przyjmuje się, […]

Jakie suplementy na masę wybrać? Poradnik

Data publikacji

Przeczytasz w 11 minut 1090 wyświetleń

Wchodzisz do sklepu z odżywkami i widzisz… suplementy. Na masę, […]

Chlor – pierwiastek nie tylko do basenu! Co robi chlor w organizmie i skąd go brać?

Data publikacji

Przeczytasz w 5 minut 325 wyświetleń

Chlor w organizmie to jeden z wielu niedocenionych kolegów magnezu, […]

Kre-alkalyn – lepszy od monohydratu, czy tylko droższy?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 500 wyświetleń

Kreatyna – skuteczna, bezpieczna i tania… lub wcale nie tania. […]

Kwas foliowy – na co wpływa u sportowców i w czym jest witamina B9?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 601 wyświetleń

Suplementacja kwasu foliowego kojarzy się w pierwszej kolejności z planowaniem […]

Spirulina, chlorella, mieszanka – co najlepsze?

Data publikacji

Przeczytasz w 11 minut 545 wyświetleń

Suplementacja algami nie traci na popularności. Nic dziwnego – jest […]

Hiperwitaminoza – przedawkowanie witamin. Przeczytaj zanim złapiesz za suplement!

Data publikacji

Przeczytasz w 9 minut 400 wyświetleń

Dawka czyni truciznę – to powiedzenie bezbłędnie sprawdza się w […]

Żelatyna na stawy dla sportowców – czy galaretki na stawy naprawdę działają?

Data publikacji

Przeczytasz w 6 minut 1082 wyświetleń

Żelatyna na stawy? Co to za pomysł?! Cóż – wcale […]

Kwas D-asparaginowy DAA – czy jego suplementacja coś daje?

Data publikacji

Przeczytasz w 5 minut 461 wyświetleń

DAA to suplement, o którym w ostatnich latach mówi się […]

X

Darmowy ebook

50 pytań o odżywki i suplementy

Zapisuję się
poup close