Banan to jeden z najbardziej sportowych owoców ostatnich lat! Obowiązkowy składnik gęstych szejków, dodatek do owsianek i omletów, przekąska przed treningiem… Jakie witaminy ma banan i… czy to właśnie za witaminy cenimy go najbardziej? Sprawa nie jest taka prosta – wyjaśniamy właściwości bananów!
Jakie witaminy ma banan?
Jeśli interesujesz się tematyką zdrowego żywienia, pewnie miałeś okazję usłyszeć, że banan zawiera całą masę witamin. Najwięcej mówi się o witaminie C i witaminach z grupy B.
To prawda – banan jest źródłem witaminy C i witamin z grupy B… ale wcale nie takim bogatym, jak sugerowałaby jego sława. 100 gramów banana (jeden średniej wielkości owoc), wypełnia 10-12% zapotrzebowania na witaminę C. Dla porównania – 100 gramów truskawek pokrywa 70%. Papryki – 100-250% w zależności od gatunku.
![właściwości bananów - smażone](https://e-figura.pl/wp-content/uploads/2022/10/smazony-banan-w-platkach.jpg)
Ze źródłami witamin z grupy B jest podobnie – imponuje tylko zawartość witaminy B6. 100 gramów banana pokrywa dzienne zapotrzebowanie na pirydoksynę w około 30%. No dobrze… z witaminą B4 mogło być gorzej – 100 gramów banana wypełnia 7%.
Jeśli jednak chodzi o resztę witamin z grupy B, zamiast polegać na bananach, lepiej po prostu sięgnąć po produkty pełnoziarniste, mięso i podroby. Pozostałych witamin – A, E, K, D – także jest w nim jak na lekarstwo (albo nie ma wcale).
Z witaminą A sprawa jest bardziej skomplikowana – czytaj dalej.
Oczywiście, każde źródło witamin w diecie jest przydatne – po prostu banany nie są najlepszym z możliwych. Nie bazuj na nich, a sięgaj po różne owoce – wtedy równomiernie wypełnisz zapotrzebowanie na wszystkie witaminy.
Jak widzisz, sława banana jako fantastycznego źródła witamin, mocno go wyprzedza. Nie oznacza to jednak, że bananów nie opłaca się jeść – mają inne zalety!
Czy banany są zdrowe, skoro mają niedużo witamin?
Właściwości banana są warte uwagi, mimo że same witaminy nie czynią go cudownym owocem.
Na banany warto jednak postawić z powodu wysokiej zawartości potasu – 100 gramów banana wypełnia 10-12% zapotrzebowania. Przyczepiliśmy się do podobnej ilości witaminy C, bo w jej kwestii banan wypada słabo na tle innych owoców. Pod względem potasu jednak, banan jednak naprawdę jest w czołówce owocowych źródeł tego pierwiastka. Jeśli chcesz uzupełnić potas, sięganie po banany ma sens.
![Pokrojony banan na przekąskę plasterki banana w miseczce](https://e-figura.pl/wp-content/uploads/2022/10/pokrojony-banan-w-misce.jpg)
Temat nie kończy się na potasie. Naukowcy zwracają uwagę także na to, że banany zawierają korzystne dla organizmu bioaktywne związki – fenole, karotenoidy, fitosterole i aminy biogenne. Działają głównie antyoksydacyjnie. Z uwagi na bogactwo bioaktywnych związków w bananach i wynikające z nich właściwości, bywają one często wykorzystywane nawet w jadłospisach klinicznych.
Witaminy A jest niewiele, ale obecne w bananach karotenoidy to jej prekursory. Tak więc, spożywanie bananów ogranicza ryzyko niedoborów witaminy A, chociaż banan nie jest źródłem dokładnie jej.
Banan wspomaga mikroflorę jelitową osób z problemami trawiennymi. Może zapobiegać wrzodom żołądka, ponieważ cechuje go zdolność do zobojętniania kwasu solnego. Zawarty w nich tryptofan – aminokwas służący do produkcji serotoniny, czyli jednego z hormonów szczęścia – poprawia samopoczucie psychiczne. W mocno dojrzałych bananach znajdziesz też chininę dopaminową – naturalną formę dopaminy, czyli kolejnego dopalacza nastroju i energii.
![Domowe ciasteczka bananowe z czekoladą gorzką ciastka bananowe z czekoladą](https://e-figura.pl/wp-content/uploads/2022/10/ciasteczka-bananowe.jpg)
Banany mają także całkiem zadowalającą ilość błonnika – około 2 gramów na 100 gramów owocu. Są co prawda bogatsze owocowe źródła (np. gruszki – 3 gramy i śliwki – 7 gramów), ale banan ma stabilną pozycję pośrodku.
Czy banany są zdrowe? Z uwagi na potas, bioaktywne związki i błonnik, banany warto jeść. Są bardzo zdrowe nawet pomimo dyskusyjnej zawartości witamin. Po prostu mają inne mocne strony.
Zawartość bioaktywnych związków w bananach będzie się różnić w zależności od stopnia dojrzałości oraz odmiany banana.
Czemu banany to owoce dla sportowców?
Po banany warto sięgać także z powodu wysokiej zawartości cukrów. Dla osób na diecie redukcyjnej nie będzie to zaletą. Za cukrami idzie bowiem kaloryczność. 100 kcal ze średniej wielkości banana chętniej zastępują bardziej objętościowymi owocami – truskawkami, jabłkami czy śliwkami.
Rzeczywiście, banany należą do najbardziej energetycznych owoców. Jest to jednak plus dla osób trenujących, budujących mięśnie, z niewielkim apetytem i zabieganych, którzy potrzebują szybkiego doładowania. Z uwagi na właściwości bananów, złapanie za żółty owoc będzie korzystniejsze dla zdrowia, niż sięgnięcie po batonika.
Świetnie sprawdzają się na przekąskę w trakcie ćwiczeń – żeby je zjeść, nie trzeba myć rąk! Dzięki nikłej ilości tłuszczu oraz białka, trawią się błyskawicznie, dając sportowcowi energetycznego kopniaka.
Za co lubimy banany w kuchni?
To, czy banany są zdrowe, jest jasne. To, że dają energetycznego kopa też. A jak działać z nimi w kuchni?
Banan to idealny dodatek do posiłków potreningowych. Wysoka zawartość cukrów prostych uruchomi odnawianie glikogenu mięśniowego. Połącz go z białkiem, żeby dostarczyć mięśniom budulca.
Co jeść przed treningiem? Owsianka z bananem lub naleśniki z bananami i twarogiem wzniosą Cię na wyżyny możliwości. Jeśli nie masz czasu na ciepły posiłek, na pół godziny przed treningiem złap za banana, a też będzie dobrze!
Ubity na papkę banan + odżywka białkowa z mlekiem? Banan + twaróg? Banan + omlet proteinowy? A może proteinowy chlebek bananowy? Możliwości jest wiele, a czas na realizację… nieograniczony sezonem ani budżetem. Banany są dostępne przez cały rok, za niewielkie pieniądze.
![Świeży chleb bananowy chlebek bananowy pokrojony](https://e-figura.pl/wp-content/uploads/2022/10/chlebek-bananowy-fit.jpg)
Właściwości bananów to oczywiście również ich smak. Doskonale komponuje się z gorzką czekoladą, masłem orzechowym, wiórkami kokosowymi i jogurtem. Zaopatrz się w banany, a w kuchni nigdy nie będziesz się nudził. Nawet nie potrzebujesz blendera – banana można zmiażdżyć widelcem.
Jakie witaminy ma banan? Dostarcza nieco witaminy C i witamin z grupy B. To, czy banany są zdrowe, warunkuje jednak wysoka zawartość potasu i bioaktywnych związków. Żółty owoc ma fantastyczne walory odżywcze i smakowe. Właściwości bananów są bardzo szerokie także pod kątem kulinarnym – pasują do wszystkiego, co słodkie!
To co – idziesz do sklepu po kiść bananów? Na pewno się nie zmarnuje… o ile nie jesteś na redukcji – banany mają dużo kalorii w niewielkiej objętości. Za to na masie przydają się jak mało co!
Bibliografia:
Singh B, Singh JP, Kaur A, Singh N. Bioactive compounds in banana and their associated health benefits – A review. Food Chem. 2016 Sep 1;206:1-11. doi: 10.1016/j.foodchem.2016.03.033. Epub 2016 Mar 11. PMID: 27041291.
Nieman DC, Gillitt ND, Henson DA, Sha W, Shanely RA, Knab AM, Cialdella-Kam L, Jin F. Bananas as an energy source during exercise: a metabolomics approach. PLoS One. 2012;7(5):e37479. doi: 10.1371/journal.pone.0037479. Epub 2012 May 17. PMID: 22616015; PMCID: PMC3355124.
Apostolopoulos V, Antonipillai J, Tangalakis K, Ashton JF, Stojanovska L. Let’s Go Bananas! Gren Bananas and their Health Benefits. Pril (Makedon Akad Nauk Umet Odd Med Nauki). 2017 Sep 1;38(2):147-151. doi: 10.1515/prilozi-2017-0033. PMID: 28991769.